Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan Yeşil Kart (Green Card)'ın benzer bir versiyonu olan Turkuaz Kart, Türkiye'de yabancı uyruklu vatandaşlara süresiz çalışma ve ikamet hakkı hakkı tanıyan bir uygulamadır. Bu uygulama kart sahibinin eşini ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarını da kapsar. Turkuaz Kart Sistemi, öncelikle 3 yıl süren bir geçiş dönemine sahiptir. Geçiş döneminde, kart sahibinin faaliyetlerini ve taahhütlerini izlemek üzere bir uzman görevlendirilir. Rapor, uzman tarafından 12 aylık periyotlar ile hazırlanır. Üç yılın sonunda, başvuran kişinin durumu olumlu ise 30 gün içinde sınırsız kart verilir. Bu süre içinde herhangi bir suç işlenirse kişi bu hakkını kaybeder ve kartı iptal edilir. İstisnai durumlarda, kart sahibi Türkiye için bir tehdit oluşturmuyorsa, geçiş döneminden sonra Türk vatandaşlığına hak kazanabilir.
Turkuaz Karta Kimler Başvurabilir?
• Eğitim seviyesi, maaşı, mesleki bilgi ve deneyimi, bilim ve teknoloji katkısı ve benzeri özellikleri ile yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen yabancı uyruklu vatandaşlar,
• Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlanacak istihdam büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmelere katkı ve benzeri özellikleri ile yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancı uyruklu vatandaşlar,
• Bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında ülkenin menfaatleri doğrultusunda, bilimsel ve teknolojik gelişmelere katkıda bulunan veya uluslararası düzeyde araştırma ve çalışmalar yapan bilim insanları veya araştırmacılar,
• Kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler ile uluslararası platformlarda başarı gösteren yabancı uyruklu vatandaşlar,
• Türkiye'nin veya Türk kültürünün uluslararası platformda tanınmasına ve tanıtılmasına katkıda bulunan ve Türkiye'nin ulusal menfaatleri ile ilgili konularda uluslararası düzeyde faaliyet gösteren yabancı uyruklu vatandaşlar.
Turkuaz Kart için gerekli şartları taşımalarına rağmen;
• Ülkeye giriş-
çıkış yasağı olanlar,
• Halk sağlığını tehdit eden bir hastalık taşıyanlar,
• Kamu düzeni ve güvenliği açısından tehdit oluşturduğu düşünülen yabancı uyruklu vatandaşlar, Turkuaz Kart başvurusu yapamazlar.
Turkuaz Kart Başvurusu Nasıl Yapılır?
Türkiye'de yasal olarak ikamet eden yabancılar, yabancı kimlik numaraları ile sistem üzerinden doğrudan başvuru yapabilirler. Başvuru sahibi yurtdışında ise Türkiye'nin Dış Temsilcilikleri aracılığıyla yapılabilir.
Yurt dışından yapılan başvurulara ilişkin bilgi ve belgeler, Dış Temsilcilikler aracılığıyla elektronik ortamda bakanlık bünyesine iletilir. Ayrıca Turkuaz Kart başvuruları, yurt içi ve yurt dışında yetkili aracı kurum ile de yapılabilmektedir. Başvurusu sırasında, Genel Müdürlük tarafından belirlenen bilgi ve belgeler sisteme girilerek başvuru tamamlanır.
Başvuru İçin Gerekli Belgeler
• Başvuru dilekçesi,
• Pasaportunun veya ona eşdeğer bir belgenin fotokopisi,
• Varsa ilgili kamu kurum veya kuruluşundan alınmış uygunluk belgesi
Başvuru sahibinin hangi koşulları sağladığına bağlı olarak;
• Nitelikli işgücüolarak değerlendirilen yabancılar için; diploma, iş sözleşmesi, özgeçmiş (CV), görevlendirme veya atama mektubu, mesleki deneyim, uluslararası düzeyde kabul edilen ana dil dışında bilinen yabancı dilleri gösteren belgeler
• Nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen yabancılar için; Yatırım yapılacak mülkün ölçüleri, istihdam düzeyini, ihracat miktarını, mali kapasiteyi ve faaliyette olan bölgeyi, sektörü ve işletmeyi gösteren belgeler
• Bilim adamları ve araştırmacılar için; diploma, akademik kariyer ve unvan sertifikası, sahip olunan akademik çalışmalar veya lisanslar ve ticari marka veya patent belgeleri
• Kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler ile ulusal veya uluslararası alanda başarılı olan yabancılar için; başarıyı gösteren belgeler ve Genel Müdürlüğün resmi internet sitesinde yayınlanan belgeler
Genel Müdürlük, istenilen belgelerde değişiklik yapma ve yeni belge ekleme yetkisine sahiptir. Bu kapsamda yapılan düzenlemeler, Genel Müdürlüğe ait resmi internet sitesinde yayınlanır.
Turkuaz Kart Puanlama Sistemi
Turkuaz Kart başvuru değerlendirmesinde aşağıda yer alan kriterlere göre bir puanlama sistemi yapılmaktadır. Yeterli puan alan adayların başvuruları kabul edilir.
Başvuru sahibi yatırımcı ise;
• Belgeli veya kayıtlı yatırımlar, ihracat ve istihdam seviyesi, yatırım yapılacak sektör, bölge ve işin kalitesine bakılmaktadır.
Kart sahibi olmak için yapılacak yatırım türleri tek seçenekle sınırlı değildir. Türkiye'de gayrimenkul satın almak, sermaye yatırımı yapmak, iş kurmak gibi pek çok yatırım türü tercih edilebilir.
Nitelikli işgücü olarak değerlendirilen adaylar;
• Eğitim geçmişi, yüksek öğretim kurumunun itibarı, ücret düzeyi, mesleki bilgisi ve deneyimi, uzmanlık seviyesi, yabancı dil bilgisi ve uzmanlık gerektiren yüksek nitelikli işlerde çalışmış olması göz önünde bulundurulur.
Başvuru sahibi bilim insanı veya araştırmacı ise;
• Ülke ekonomisi ile ilgili stratejik sektörlerde çalışan akademik unvan sahibi, mesleki bilgisi ve deneyimi, ulusal veya uluslararası kuruluşlar tarafından verilen tescilli patent sahibi, marka veya lisans, yenilik faaliyetleri ve benzeri niteliklere sahip olmak aranan özelliklerdir.
Başvuru sahibi bir fikir ve sanat eseri sahibi ise;
• Eserler, kazanılan ulusal veya uluslararası ödüller ve niteliklerini ortaya koyan benzer özellikler göz önünde bulundurulur.
Başvuru sahibi Türkiye'nin veya Türk kültürünün tanınmasına olumlu katkıda bulunan bir kişi ise;
• Reklamcılık faaliyetleri, uluslararası düzeyde yürütülen faaliyetler ve benzer özellikler bakılan kıstaslardır.
Turkuaz Kart'ın Avantajları Nelerdir?
Turkuaz Kart sahibi olan yabancı uyruklu vatandaşlar;
• Türkiye'de askerlikten muaf tutulur.
• Devlet dairelerine girme, seçme ve seçilme haklarından yararlanamazlar.
• İkamet, seyahat, çalışma, yatırım, ticari faaliyet, miras, taşınır ve taşınmaz iş ve ücret konularında bir Türk vatandaşı ile aynı haklardan yararlanırlar. Ancak bir kanun, kişinin Türk vatandaşı olmasını gerektiriyorsa bazı hak ve menfaatler uygulanamaz.
