Türkiye’de kat irtifakı, yapımı henüz başlamamış veya tamamlanmamış yapılar için sağlanan mülkiyet hakkıdır. Kat irtifakı, bir veya daha fazla malik için verilebilir. Birden fazla malik olması durumunda yapının tüm bağımsız bölümlerini ayırarak kişilerin haklarını koruma altına alır. Bu nedenle ev inşa ederken mutlaka kat irtifakı kurulmalıdır.
Bu sayfada Türkiye’deki kat irtifakı kanunu hakkında kapsamlı bir rehber bulabilirsiniz. Ayrıca kat mülkiyeti ile farkı, başvuru süreci, ve özel koşulları da öğrenebilirsiniz.
Kat İrtifakı Ne Demek? Kat İrtifakı ile Kat Mülkiyetinin Farkı Nedir?
Her iki belge de Türkiye'de tapu türleri arasına girer. Kat Mülkiyeti Kanunu’na göre kat irtifakı, bir arsa üzerinde yapılacak ya da yapımı devam eden yapının bağımsız bölümleri için kurulan mülkiyet hakkıdır. Kat mülkiyeti ise yapısı tamamlanmış iskanlı yapının bağımsız bölümleri üzerinde kurulur.
Yapı tamamlandığında kat irtifakı kat mülkiyetine dönüştürülmelidir. Yani kat irtifakı, mülk yaşanabilir hale gelene kadar geçerlidir ve kat mülkiyeti kurulduktan sonra sona erer.
Kat İrtifakının Hukuki Önemi
Kat irtifakı, inşaat tamamlanmadan önce bağımsız bölümlerin hukuken belirlenmesini sağlar. Bu sayede her bağımsız bölümün arsa payı, kapı numarası ve maliki açık şekilde tapu siciline işlenir. Neticede kat irtifakı kurmak, maliklerin haklarını güvence altına alır. Ayrıca olası tartışmaların önüne geçer ve yasal işlemlerin daha hızlı ve etkili şekilde ilerlemesini sağlar.
Kat İrtifakı Nasıl Kurulur?
Kat irtifakı kurmak için öncelikle yapının imar hukuku mevzuatına uygun olması gerekir. İkinci olarak, oluşturulacak kat irtifakının netleştirilmesi ve tüm maliklerce onaylanması gerekmektedir. Anlaşmazlık durumunda detaylar mahkeme tarafından belirlenebilir.
Detaylar netleştirilince resmi bir senet oluşturulur. Bu senette bağımsız bölümlerin boyutu ve sahipleri belirtilmelidir. Daha sonra maliklerin bu seneti ilgili belgelerle birlikte bir Tapu Kadastro Müdürlüğü’ne teslim etmesi gerekir.
Kat İrtifakı Kurmak İçin Hangi Belgeler Gerekli?
Kat irtifakı kurmak için aşağıdaki belgeleri Tapu Kadastro Müdürlüğü’ne beyan etmeniz gerekir:
- Arsa sahiplerinin kimlikleri, kimlik fotokopileri ve vesikalık fotoğrafları
- Tapu senedi
- Kat irtifakı kuruluş beyanı (tüm maliklerin imzasıyla hazırlanır)
- Vaziyet planı (tüm yapıyı kapsamalıdır)
- Yönetim planı (tüm maliklerin imzasıyla hazırlanır)
- Kat mülkiyeti kütüğü
Kat İrtifakı Bulunan Bir Mülkü Satın Almak
Kat irtifakı bulunan bir mülk satın almak çoğu zaman güvenlidir. Ancak, aşağıdaki gibi bazı riskler söz konusu olabilir:
- Arsanın herhangi bir borcu varsa, mülkü satın aldığınızda bu borcu da devralabilirsiniz.
- Bazı bankalar, yalnızca kat mülkiyeti bulunan projelere konut kredisi verebilir.
- Proje plana uygun şekilde ilerlemeyebilir.
- İskan belgesi alınamayabilir.
- Proje yarım kalabilir veya geç teslim edilebilir.
Bu gibi durumlarda, imzaladığınız sözleşme haklarınızı korur. Ancak işlemler yasal usullere uygun yürütülmezse, maddi kayıp ya da zaman kaybı yaşamanız olasıdır.
Öneriler:
- Daima güvenilir proje geliştiricileri ile çalışın.
- Satıcının daha önce teslim ettiği projeleri inceleyin.
- Süreci daha güvenli şekilde yönetmek için uzman bir avukattan destek alın.
- Mümkünse, kat mülkiyeti bulunan projeleri tercih edin.
Kat İrtifakından Kat Mülkiyetine Geçiş Nasıl Yapılır?
İnşaat tamamlandıktan sonra maliklerden birinin aşağıdaki belgelerle birlikte tapu idaresine başvurması gerekir:
- İskan belgesi
- Proje ve vaziyet planı
- Bağımsız bölümlerin listesi ve arsa payları
- Mevcut tapular
- Maliklerin başvuru dilekçesi ve kimlik belgeleri
- Bağımsız bölümlere ait DASK
- Yapının borcu olmadığına yönelik belge
Kat İrtifakı Hakkında En Çok Sorulan Sorular
S. Kat irtifakı ile kat mülkiyeti (tam mülkiyet) arasındaki fark nedir?
C. Kat irtifakı, henüz tamamlanmamış yapılardaki bağımsız bölümlerin maliklerini belirtir. Kat mülkiyeti ise inşaatı tamamlanmış ve hukuken kullanıma hazır durumdaki mülkler için tesis edilen tam mülkiyet hakkıdır.
S. Kat irtifakı Türkiye'de mülkiyet haklarını nasıl etkiler?
C. Malikler, kat irtifakında ayni hakka sahiptir. Yani kendilerine ait bölümü satma, devretme, ipotek etme ve miras bırakma hakkı kazanırlar. Bununla birlikte, ortak kullanım alanlarında tek başına söz sahibi olamazlar.
S. İnşaat başlamadan kat irtifakı almak neden önemlidir?
C. Kat irtifakı, maliklerin haklarını güvence altına alır. Kat irtifakı, yapının tüm ortak ve bağımsız bölümlerini ve bu bölümlerin sahiplerini kesin çizgilerle belirler. Bu sayede mülkünüzün arsa payı, kapı numarası gibi detayları henüz inşaat başlamadan hukuken netleşir.
S. Kat irtifakı olan bir mülkü satabilir miyim?
C. Evet. Kat irtifakı bulunan bir mülkün devri mümkündür. İşlemin tapu memurluğu üzerinden gerçekleşmesi gerekir.
S. Kat irtifakı tapusu nasıl alınır?
C. Kat irtifakı almak için yukarıda belirtilen belgelerle Tapu Kadastro Müdürlüğü’ne başvurmanız gerekir. Başka malikler varsa onların da onayı gerekmektedir.
S. Bir mülkte kat irtifakı olduğu nasıl anlaşılır?
C. Mülkte kat irtifakı olduğunu tapu sicilinden anlayabilirsiniz. Arsa tapusu üzerinde “Kat Mülkiyeti” ve “Kat İrtifakı” kutucukları yer alır. Bu kutucuklarda işaretli bölüm, mülkiyet durumunu belirtir.
S. Türkiye'de kat irtifakı almak için bir avukata ihtiyacım var mı?
C. Hayır, ama avukat desteği almanız önerilir. Özellikle de seyahat engeliniz varsa, vekaletname verdiğiniz bir avukat sizin adınıza belgeleri toplayıp başvuruyu tamamlayabilir.
S. Kat irtifakı nasıl sona erer?
C. Kat irtifakı, aşağıdaki durumlarda sona erer:
- Kat mülkiyetine geçilmesi,
- Malikler tarafından tapu müdürlüğüne yazılı beyanda bulunulması,
- 5 yıl içerisinde imalat gerçekleşmemişse maliklerden birinin talebi ve mahkeme kararı üzerine sona erebilir.